Mala Groharjeva slikarska kolonija

Mala Groharjeva likovna kolonija dobila je ime po velikom slovenačkom i jugoslovenskom slikaru, impresionisti, Ivanu Groharu (1867-1911).Rođen je u selu Spodnja Sorica u Gornjoj Koruškoj, tridesetak kilometara od Škofja Loke.U velikim evropskim centrima upoznao sa modernom umetnošću, naročito u minhenskom ateljeu Antona Ažbea u kome je sklopio dugogodišnja prijateljstva sa nekima od srpskih i hrvatskih slikara. Početkom 20. veka, Grohar se vraća u rodnu Sloveniju i zajedno sa Matijom Jamom i Matijom Sternanom slika u okolini Škofja Loke, u plein air-u. Period od 1902. do 1906. kada je grupa umetnika delovala, Škofja Loku je načinio mestom „gde je nastala slovenačka moderna umetnost“.

Prva Mala Groharjeva likovna kolonija održana je 1969. godine u Škofja Loki (prethodne godine održan je konkurs Škofja Loka na slici i fotografiji). Pokrovitelj je bila opština Škofja Loka, a učestvovali su učenici osnovnih škola sa teritorije SR Slovenije.Kako se pojavilo interesovanje iz ostalih republika SFRJ, odlučeno je da se 1974. godine, kolonija organizuje u Smederevskoj Palanci, bratskoj opštini Škofja Loke. Kolonija se, tradicionalno, održavala krajem maja i početkom juna, jedne godine u Sloveniji, a naredne u Srbiji.Kolonija se u ovom formatu redovno održavala do kraja 80-ih godina 20. veka. Danas deluje u Škofja Loki i okuplja učenike (i pedagoge) osnovnih škola sa teritorije Republike Slovenije.U Istorijskom arhivu „Veroslava Veljašević“, u fondu Mala Groharjeva slikarska kolonija (2 kutije), čuva se vredna arhivska građa: pozivi i prijave za učešće, zapisnici, bilteni, diplome, zahvalnice i fotografije.

Nije poznato da li su u nekoj od palanačkih ustanova kulture, sačuvani radovi učesnika kolonije.

Istorijski arhiv ”Veroslava Veljašević”, Smederevska Palanka