Crkva brvnara Svetog Ilije u Smederevskoj Palanci (8)

Crkva brvnara Svetog Ilije u Smederevskoj Palanci se danas nalazi u centralnom delu gradskog groblja, podignuta je u periodu od 1827. do 1828. godine, zahvaljujući najpre sredstvima kneza Miloša Obrenovića. Predstavlja jednu od retkih varoških crkava brvnara, koja je do 1906. godine nalazila u centru Smederevske Palanke, kada je krajem 19. veka nakon izgradnje novog hrama u porti posvećenog Preobraženju Hristovom, crkva brvnara preneta na varoško groblje. Crkva se ubraja u nepokretna kulturna dobra kao spomenik kulture od velikog značaja.

Crkva je jednobrodne je osnove sa poligonalnom oltarskim apsidom, bez trema. Po površini ovo je najveća sačuvana crkva brvnara bez trema u Srbiji. Prostorno je podeljena na oltarski prostor, naos i pripratu. Sagrađena je od hrastove građe, na temeljima od pritesanog kamena. Krov je nizak, sa širokom strehom. Nekada je bio pokriven ćeramidom, koju je kasnije zamenio biber crep, a danas je na krovu ćeramida industrijske proizvodnje.

Unutrašnjost crkve je zasvedena koritastim svodom od profilisanog šašovca. Pod je od opeke kvadratnog formata. Talpe crkve su u uglovima obeležene zarezima koji su pomogli da se crkva nakon rasklapanja i preseljenja na groblje ponovo sklopi.

U crkvi je autentičan ikonostas iz tridesetih godina 19. veka. Sve ikone na ikonostasu, izuzev carskih dveri, rad su Janje Molera. Od vrednih pokretnih predmeta u crkvi se čuva svećnjak izrađen u jednom komadu drveta, bakarni krst i veliki čiraci od kovanog gvožđa.